Grupa nieformalna Pasjonaci Historii Regionalnej uważająca, że język gwarowy to bardzo ważny element naszej historii i kultury podjęła się realizacji projektu „Strażniczka kresowej mowy”, której operatorem było Stowarzyszenie Samorządów Euroregion Roztocze. Inicjatywa miała na celu przybliżenie mieszkańcom regionu sylwetki pani Janiny Szajowskiej, która przez ponad 40 lat zbierała lokalne słowa gwarowe, powiedzonka, przezwiska i nazwy miejscowe. Chociaż na co dzień posługiwała się piękną i poprawną polszczyzną, potrafiła docenić także swoisty urok języka gwarowego używanego przez wielu mieszkańców Cieszanowa i okolicznych miejscowości.
W ramach zadania przeprowadzone zostały spotkania edukacyjne dotyczące zaprezentowania postaci Janiny Szajowskiej i jej dorobku, dla uczniów szkół podstawowych w miejscowościach: Nowy Lubliniec, Cieszanów, Dachnów i Ruda Różaniecka. Przypomnienie sylwetki cieszanowianki nastąpiło również wśród seniorów z Domu Dziennego Pobytu w Cieszanowie oraz Chotylubiu. Starsi mieszkańcy dobrze pamiętają panią Janinę, dlatego chętnie wdali się w dyskusję i sentymentalne wspomnienia. Kobieta postrzegana była jako osoba inteligentna i życzliwa, można było z nią porozmawiać. Zmarła w 2015 roku pozostawiając po sobie spuściznę dla kolejnych pokoleń.
Głównym celem projektu było wydanie publikacji „Strażniczka kresowej mowy” zawierającej słownik gwary, którą posługiwali się mieszkańcy Kresów, niepublikowane dotąd wiersze oraz wspomnienia cieszanowianki napisane głównie w latach 2002-2003. Uroczysta promocja książki odbyła się 30 listopada 2021 roku w sali widowiskowej Centrum Kultury i Sportu w Cieszanowie. Zgromadzeni uczestnicy wzięli udział w prezentacji wygłoszonej przez historyka regionalistę Tomasza Roga. Dotyczyła ona osoby pani Janiny Szajowskiej, jej twórczości oraz miasta Cieszanowa, w którym spędziła większą część swojego życia pracując w księgarni. W wydarzeniu uczestniczyły córki pani Janiny Szajowskiej: Alicja Tyła i Lucyna Lesiczka. Opowiedziały one o szczegółach z życia cieszanowianki przywołując ciekawe i zabawne anegdoty. Uczestnicy spotkania otrzymali bezpłatne egzemplarze książki „Strażniczka kresowej mowy”, publikacje trafiły także do szkół gminy Cieszanów oraz bibliotek i instytucji kultury powiatu lubaczowskiego.
Grupę nieformalną tworzyli pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Cieszanowie: Urszula Kopeć- Zaborniak, Małgorzata Łachowska oraz Tomasz Róg.
„Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Operatorem zadania jest Stowarzyszenie Samorządów Euroregion Roztocze”
